Złe przyzwyczajenia przyczyniają się do tego, że zaczynamy podążać w niewłaściwym kierunku. Natomiast codzienne dobre nawyki mogą znacznie ułatwić życie. Świetnym przykładem są niezdrowe przyzwyczajenia żywieniowe, które prowadzą do otyłości, nadwagi, a następnie wielu chorób.

Budowanie nawyków często poruszane jest w kontekście najbogatszych. Z łatwością można znaleźć artykuły oraz książki o chwytliwych tytułach „X przyzwyczajeń ludzi sukcesu” lub „Jak zmienić złe nawyki według … ?”

Czy rzeczywiście w naszym życiu, aż tak wielką rolę odgrywają dobre i złe przyzwyczajenia? Tak, potrafią one kształtować całe życie. Czy to oznacza, że budowanie odpowiednich nawyków spowoduje, że zostaniesz milionerem? Niekoniecznie, ponieważ do osiągnięcia sukcesu potrzeba nieco więcej, w tym odrobinę szczęścia. Codzienne dobre nawyki potrafią jednak znacznie zwiększyć Twoje szanse na powodzenie.

Czym są codzienne nawyki?

Nawyk to pojęcie pochodzące z psychologii. Oznacza czynność, która została zautomatyzowana w wyniku ćwiczeń. Inaczej mówiąc, jest to określony sposób zachowywania się lub reagowania, który jest wynikiem wielokrotnego powtarzania konkretnego ruchu.

Są pozbawione refleksji. Nie zastanawiamy się świadomie nad swoim działaniem. Działamy automatycznie. Nawyki możemy podzielić na:

• ruchowe
• językowe
• myślowe
• poznawcze

Nawyki są również często rozważane w socjologi, ponieważ niektóre z nich przybierają charakter grupowy. Można wskazać pewne zbiory osób, które połączone są ze sobą jakimiś czynnikami oraz wykazującymi takie same lub zbliżone przyzwyczajenia.

• Przeczytaj powiązany wpis: Motywacja wewnętrzna i zewnętrzna

Ludzie często myślą dość zero-jedynkowo o świecie. Każdy z nas ma własne przyzwyczajenia, które są dość neutralne dla naszego życia. Dla przykładu: codziennie o godzinie 16:00 piję kawę. Jest to mocno obojętne. Nie niesie ze sobą wielkich konsekwencji (przeciwnicy kofeiny mogą sądzić inaczej).

Wiele rzeczy wykonujemy automatycznie. Nie czyni to z nich złych lub dobrych nawyków. Do oceny tego, czy nawyk jest właściwy, potrzebujemy szerszego kontekstu. Skup się na tym, jaki jest Twój cel. Jeżeli nawyk przybliża Cię do osiągnięcia celu, to jest on dobry, jeżeli oddala, to jest zły.

Jak rozpoznać dobre nawyki?

Załóżmy sytuację, że jestem biegaczem, przygotowuję się do biegu przełajowego. Mam trzy różne przyzwyczajenia, których właściwie nie zauważam. Które z nich to dobre nawyki?

1. Podczas rozmowy telefonicznej zawsze chodzę w kółko.
2. Pijąc herbatę, zawsze robię ostatni łyk znacznie większy niż wszystkie poprzednie.
3. Przed zaśnięciem jem czekoladę w jakiejś postaci, batonik czekoladowy, kostka mlecznej lub ciastko z czekoladą.

Zastanówmy się teraz, w jaki sposób powyższe nawyki mogą na mnie wpływać. Nawyk nr 1 sprawia, że zwiększa się moja dzienna aktywność fizyczna. Być może nie jest to wielka zmiana, ale zgodnie z zasadami filozofii kaizen, małe kroki prowadzą do wielkich zmian. Można uznać ten nawyk za dobry. Pozwala mi spalić kalorie oraz popracować nad moją kondycją.

Drugi nawyk, czyli picie herbaty w specyficzny sposób nie wpływa na moje przygotowania. To jak duży będzie ostatni łyk, nie zmieni praktycznie nic. Nie wpływa to na moją kondycję, na kaloryczność napoju lub na moje nastawienie. Nie zaoszczędzę w ten sposób również wiele czasu. Nawyk ten zdecydowanie jest neutralny.

Co do ostatniego nawyku sprawa jest dość prosta. Jedzenie czekolady przed snem nie pozwoli mi osiągnąć lepszych rezultatów. Może jednak mi przeszkodzić, ponieważ taki nawyk jest w stanie spowodować przybieranie na wadze. Z tego powodu jest to nawyk, który określiłbym mianem złego.

• Wpis powiązany: Gestykulacja rąk podczas rozmowy

Czasem złe może być dobrym

Dobrze, ale czy jest sytuacja, w której jedzenie czekolady przed snem będzie przykładem dobrego nawyku? Oczywiście mogą być takie sytuacje, chociaż na pierwszy rzut oka ich nie widać. Wyobraź sobie, że masz do czynienia z osobą permanentnie zestresowaną.

Przez cały dzień nasz bohater wręcz wyrywa sobie włosy z głowy, a jedynie podczas tej krótkiej chwili przed snem, zapomina o wszystkim i pozwala sobie na przyjemność. Biorąc pod uwagę, że zjedzenie czekolady wyzwala endorfiny, to można uznać ten nawyk za dobry, ponieważ pomaga utrzymać stabilny stan psychiczny.

Budowanie nawyków

Budowanie dobrych nawyków może całkowicie odmienić Twoje życie. Dlaczego? Ponieważ do osiągnięcia sukcesu w jakiejkolwiek dziedzinie konieczna jest determinacja. Zanim pojawią się satysfakcjonujące efekty, musimy wytrwać i pracować na przyszły sukces.

Większość ludzi nie ma w sobie tak dużej siły psychicznej, aby codziennie walczyć ze sobą i zmuszać się do wykonywania nielubianych czynności.

Nawyk jest swego rodzaju automatyzacją danego procesu. Osoba, która ma nawyk wstawania o 6 rano, nie potrzebuje nawet budzika, po otwarciu oczu nie zastanawia się nad tym, czy wstawać. Po prostu otwiera oczy i wstaje. To jest właśnie potęga płynąca z nawyków!

Wyobraź sobie teraz, że jesteś w stanie zautomatyzować każdą nielubianą czynność. Przychodziłyby Ci one wtedy znacznie łatwiej, a życie stałoby się zapewne znacznie łatwiejsze. Z tego powodu tak wielką uwagę kładzie się obecnie na budowanie dobrych nawyków, czy to żywieniowych, czy jakichkolwiek innych.

Jak długo trwa budowanie dobrych nawyków?

Skoro dobre nawyki mają tak zbawienny wpływ, to zapewne wiele osób chce je samodzielnie wprowadzić do swojego życia. Oczywiście można to zrobić, jednak warto uzbroić się w cierpliwość. Budowanie dobrych nawyków może trwać od około 20 do nawet 80 dni.

• Przeczytaj wpis powiązany: Co to jest grywalizacja?

W wielu miejscach można znaleźć informację, że okres ten wynosi 21 lub 30 dni. Nic jednak w życiu nie jest tak proste. Każdy z nas ma inną skłonność do przyswajania przyzwyczajeń. Dodatkowo również różne czynności mogą być przyswajane przez nas w różnym tempie.

Jak zmienić codzienne nawyki?

Można zmienić codzienne nawyki, ale to wymaga czasu We wcześniejszej części tekstu była informacja o tym ile średnio musisz poświęcić na zbudowanie dobrego nawyku. Dla uproszczenia możemy przyjąć, że będzie to trwało około miesiąca. Jeżeli będziesz chciał wprowadzić w swoje życie kilka lub kilkanaście nowych czynności jednocześnie, prawdopodobnie nie wprowadzisz żadnej.

Przyjmij zasadę jeden codzienny dobry nawyk na jeden miesiąc. Wdrażanie większej ilość po prostu nie ma sensu. Systematyczna praca będzie najlepszym rozwiązaniem by zmienić nawyki. Jeżeli bardzo zależy Ci nad wprowadzeniem, możesz spróbować.

Ważne, aby były one z różnych dziedzin. Niech jeden dotyczy ruchu, drugi czytania książek, a trzeci korzystania z aplikacji. W ten sposób będzie Ci znacznie łatwiej je opanować.

• Przeczytaj wpis powiązany: Prokrastynacja – przyczyny i objawy

Warto przygotować sobie listę, która pozwoli zmienić nawyki. Następnie sukcesywnie odhaczać kolejno ze swojej listy po tym, jak uda Ci się już osiągnąć zamierzony efekt. Zdecydowanie ułatwi Ci to utrzymanie koncentracji na swoim celu. Na początku listy możesz napisać, co Cię zmotywowało do wprowadzenia tych zmian w swoim życiu. Dzięki temu łatwiej będzie Ci wytrwać, ponieważ w trudnych chwilach będziesz mógł na nowo rozbudzić w sobie te emocje.

Jak budować nawyki?

Pierwsza zaproponowana przeze mnie metoda opiera się na zastosowaniu systematycznych drobnych kroków, które w konsekwencji ułatwią nam przyszłą pracę. Prawdopodobnie, jeżeli pierwszy raz chcesz budować nawyki, to nie masz pojęcia, w jaki sposób się za to zabrać.

Na swój pierwszy nawyk polecam wybrać coś małego.

Czynność ma być na tyle prosta w implementacji, żebyś wręcz nie miał innej opcji. W kwestii budowania nawyków największą rolę odgrywa systematyczność. Nie ma znaczenia, czy wkładasz w to dużo, czy mało pracy, bo finalny efekt zależy od utrzymania ciągłości.

Dlatego niech pierwszy krok będzie mały. Pozwoli Ci to zbudować pewność siebie oraz odpowiednio nastroić Cię do przyszłych zmian. Jeżeli docelowo chcesz czytać codziennie przez 30 minut, to zacznij od jednej minuty, albo wyłącznie od otworzenia książki.

Jeżeli uda Ci się już wypracować ten nawyk. Codziennie będziesz siedział z otwartą książką w dłoniach, to następnie możesz zwiększać czas, który na to przeznaczasz. Po 1 minucie będzie 5 min, później 15 min, a później dojdziesz do docelowej wartości 30 minut dziennie!

Sposób ten to nic innego jak wykorzystanie kaizen w praktyce. Zbuduj swój nawyk na zadaniu tak prostym, że wręcz niemożliwym do odwołania.

Budowanie nawyków – sposób 2

Wyeliminuj to, co Ci przeszkadza. Być może masz już swoje pierwsze próby budowania nawyków za sobą. Jeżeli zakończyły się porażką, to prawdopodobnie był jakiś powód tego.

Za przykład niech posłuży nam Kamil. Chciał on zmienić swoje nawyki żywieniowe i pozbyć się ciągłego podjadania. Założył sobie, że nie będzie jadł żadnych słonych przekąsek. Niestety po miesiącu nie udało się nic zmienić, Kamil wciąż podjadał. Zastanowił się więc, co jest powodem.

• Wpis powiązany: Bucket List jako jako droga do spełniania marzeń

Zauważył, że największą słabość okazuje, gdy jest już wieczorem w kuchni. Zagląda do półki i widząc chipsy, nie może się powstrzymać, bierze je i zjada. Okazało się, że nie kupił on ani jednego razu przekąsek, a mimo tego je jadł. Jak to możliwe? Jego partnerka, wiedząc jak bardzo on je lubi, kupowała je ciągle.

Kamil porozmawiał ze swoją partnerką. Powiedziała jej, jak bardzo docenia to, że chce sprawić mu przyjemność, ale on chciałby teraz zmienić swoje nawyki. Poprosił ją więc o pomoc. Oczywiście ona z uśmiechem się zgodziła. Minął następny miesiąc i okazało się, że Kamil nie zjadł żadnych przekąsek. Wyeliminowanie pokusy w postaci ciągle pełnej szafki wystarczyło do zwalczenia złego nawyku.

Samopoznanie

Jest jeszcze jeden powód, dla którego warto, jest się zainteresować zmianą nawyków. Pozwoli Ci to znacznie lepiej zrozumieć sposób, w jaki funkcjonujesz. Z racji, że przyzwyczajenia są pewną formą automatyzacji zachowań, to możemy sobie nie zdawać sobie sprawy z tego, że występują w naszym przypadku.

Spróbuj obserwować się przez tydzień, a następnie wskazać jakie czynności wykonujesz automatycznie. Być może będzie to coś pożytecznego jak codzienne sięganie po książkę, czasem może to być coś mniej pożytecznego jak codzienne sięganie po cukier.

• Przeczytaj wpis powiązany: Ograniczające przekonania

Kolejnym krokiem jest zastanowienie się nad tym, jakie nawyki chcemy zbudować. To również pomoże Ci znacznie lepiej poznać siebie. Dzięki temu będziesz w stanie zrozumieć swoje cele oraz pragnienia. Dlaczego? Ponieważ to jaki chcesz osiągnąć nawyk, będzie pokazywało, do czego chcesz dojść w swoim życiu. Jeżeli chcesz codziennie się ruszać, to pewnie zależy Ci na zdrowiu. Chcesz budzić się codziennie o jednej godzinie? Prawdopodobnie zależy Ci na lepszym usystematyzowaniu dnia.